Theo thống kê, 90% doanh nghiệp cho rằng làm PR là “chạy” cho được một số tin, bài trên báo chí. 90% các nhà báo cho rằng tin, bài PR là một cách “tô vẽ, đánh bóng” cho doanh nghiệp. Sự thật có đúng như vậy? Bài viết dưới đây sẽ cho bạn định nghĩa cụ thể về bài PR cũng như cách phân biệt 3 dạng bài PR cơ bản.
Khái niệm chung về bài viết PR
PR viết tắt của Public Relations, hay còn được gọi là quan hệ công chúng, là khái niệm thể hiện mối quan hệ giữa người và người, là hoạt động hợp tác và mở rộng quan hệ với đối tác, khách hàng và cộng đồng.
Bài viết PR là một phần của hoạt động PR trên báo chí truyền thông, được thể hiện dưới dạng chữ viết nhằm mục đích quảng bá thương hiệu, sản phẩm của doanh nghiệp, thu hút sự quan tâm của công chúng.
Mỗi bài viết PR cần đảm bảo được nội dung hay, thu hút về sản phẩm, dịch vụ nhưng vẫn cần hấp dẫn, đánh đúng trọng tâm, đồng thời đưa được lợi ích đến người tiêu dùng và tiếp cận nhiều khách hàng tiềm năng. So với bài viết quảng cáo trực tiếp, nội dung của bài viết PR chủ yếu thể hiện bằng câu chữ, sử dụng khá ít hình ảnh.
3 dạng bài PR cơ bản và cách phân biệt
1. Dạng bài Advertorial
Advertorial còn được biết đến với tên gọi bài viết quảng cáo. Đây là dạng bài pha trộn giữa biên tập và quảng cáo, với nội dung đi thẳng vào việc cung cấp thông tin, giới thiệu sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp. Bài Advertorial thường do các copywriter tại công ty quảng cáo viết và thường được đăng trong các mục quảng cáo.
Với dạng bài này, doanh nghiệp phải bỏ tiền ra để chạy quảng cáo, kích thích khách hàng. Advertorial khá hữu dụng trong trường hợp doanh nghiệp muốn nhấn mạnh vào thông tin về đặc điểm sản phẩm, hoặc đơn giản là khi không có “câu chuyện hay” nào để kể. Tuy nhiên, nhược điểm của Advertorial là quá chú tâm đến việc “tô son điểm phấn” cho thương hiệu, tự làm lộ rõ tính chất quảng cáo, đồng thời nội dung thiếu hấp dẫn, không phù hợp với tiêu chí, đặc điểm của tờ báo. Ngoài ra, nhiều khi vị trí đặt bài cũng không phù hợp, cách trình bày cũng lạc lõng và không đồng điệu với tổng thể còn lại của tờ báo.
2. Dạng bài Editorial
Bài Editorial là một dạng bài PR truyền thống, thường được chính các nhà báo viết nên không bị chi phối bởi các doanh nghiệp, công ty. Chính vì thế, các bài viết dạng Editorial luôn được đánh giá là khách quan, đáng tin cậy đối với khách hàng.
Dạng bài Editorial thường có nội dung hấp dẫn, có câu chuyện cụ thể, đảm bảo yếu tố bất ngờ, lôi cuốn và thu hút, đồng thời mang lại nhiều giá trị cho độc giả. Đặc biệt, các bài viết sở hữu tông giọng phù hợp với tổng thể tờ báo. Đôi khi, với những người viết chắc tay, người đọc hoàn toàn không hề nhận thấy “dấu hiệu” của quảng cáo.
5 bước cơ bản để tạo ra một bài viết Editorial có thể kể đến: Tìm câu chuyện hấp dẫn – Xác định câu chuyện phù hợp với đặc điểm của tờ báo – Xác định câu chuyện có nội dung hữu ích cho người đọc – Tìm các phương thức thể hiện câu chuyện khác nhau – Tạo ra các “góc cạnh” khác nhau cho mỗi chủ đề.
3. Dạng bài Testimonial
Testimonial là dạng bài viết PR theo kiểu phỏng vấn hoặc kiểm chứng. Hiểu một cách đơn giản, dạng bài này giống như bài viết trải nghiệm. Theo đó, người viết sẽ lấy dẫn chứng dựa vào các số liệu đã được thống kê hoặc tiến hành phỏng vấn khách hàng đã sử dụng sản phẩm để viết thành bài PR. Tất cả luận điểm, luận cứ hay dẫn chứng trong bài đều phải đi kèm hình ảnh cụ thể hoặc trích dẫn số liệu chính xác, có nguồn tham khảo để chứng minh,… nhằm thuyết phục sự tin tưởng của khách hàng.
Khi nào thì dùng Advertorial, Editorial hoặc Testimonial?
Thông thường, các bài PR không đi riêng lẻ mà thường là một chuỗi các bài viết có liên đới, được xây dựng theo chuỗi nhận thức của khách hàng về sản phẩm.
Như vậy, trong một chiến lược PR, chúng ta có thể dùng Advertorial hoặc Editorial cho giai đoạn 1 – xây dựng độ nhận biết. Khi sản phẩm đã được nhận biết rộng rãi, với mục tiêu xây dựng sự trung thành cũng như khuyến khích khách hàng quyết định mua, chúng ta có thể dùng Testimonial.
Tóm lại, chúng ta cần nắm được chu trình sống của sản phẩm, các giai đoạn nhận thức của khách hàng (tâm lý khách hàng), từ đó xây dựng các mục tiêu truyền thông, thông điệp cụ thể cho từng giai đoạn. Cuối cùng, dựa vào mỗi mục tiêu ta mới có thể lựa chọn loại hình bài viết PR thích hợp (Advertorial, Editorial hoặc Testimonial).
